1.
Tembung sesulih pandarbe (kata ganti
pemilik, pronomina posesif). Conto: -ku, -mu,
-e/-ne.
o Tembung sesulih pandarbe purusa
kapisan : -ku, kula
1.
Sing werna abang kuwi bukuku.
2.
Bukuku digawa sapa ya?
3.
Ingkang warni abrit menika buku kula.
4.
Buku kula ingkang warni abrit menika.
o Tembung sesulih pandarbe purusa kapindho:
-mu, sampeyan, panjenengan.
1.
Bukumu apa wis kogawa?(Ngoko)
2.
Sapa sing nggawa bukumu?(Ngoko).
3.
Buku sampeyan sampun kula waos ngantos tamat.(Krama Lugu).
4.
Sabin sampeyan menapa dereng angsal toya? (Krama Lugu)
5.
Buku panjenengan wis takwaca nganti tamat (Ngoko Alus).
6.
Buku panjenengan sampun kula waos ngantos tamat.(Krama Alus)
o Tembung
sesulih pandarbe purusa katelu: -e / -ne, ipun.
1.
Amini duwe buku novel. Saiki bukune diwaca ibu.
2.
Bapak ngagem ageman putih. Agemane keceprot endhut.(Ngoko Alus).
3.
Mbah Sastra ndamel meja kaliyan
kursi. Damelanipun sae-sae.(Krama Lugu).
Katrangan :
Dak / tak, ko / kok, di, dipun kalebu proklitik. –ku,
-mu, -e / -ne, -ipun kalebu enklitik. Proklitik yaiku klitika kang manggon ing ngarepe tembung, dene enklitik yaiku klitika kang manggon ing
saburine tembung. Dak / tak, ko / kok,
di, –ku, -mu, -e / -ne, dianggo ing
basa Ngoko dene dipun, ipun dianggo
ing basa Krama. Klitika
yaiku kayadene wuwuhan sing nalika diucapake ora nduweni “tekanan”, lan ora
kalebu golongane tembung jalaran ora bisa madeg dhewe. Klitika sawijining wujud
kang tansah kaiket ing tembung liya.
1. Tas
sing ana meja kae dakgawa mulih.
2. Sepedhamu
apa wis kok (ko) gawa mulih ?
Proklitik dak- lan
kok- mung kanggo ing basa Ngoko, dene yen disalini nganggo basa Krama malih
dadi kula lan sampeyan utawa panjenengan ing basa Krama Alus. Ukara
ing dhuwur iku yen disalini nganggo basa krama dadi :
1.
Tas ingkang wonten meja menika kula bekta mantuk.
2.
Sepedha sampeyan menapa sampun sampeyan bekta mantuk?
3.
Sepedha panjenengan menapa sampun panjenengan asta kondur?
4.
Kagungan panjenengan sepedha menika
menapa sampun panjenengan asta
kondur?
Ana maneh tembung sesulih saka basa Madya (kalebu dudu basa
baku), yaiku: mang, samang sing
tegese kowe. Panganggone ing ukara :
1.
Kajeng niku mang beta ngriki.
2.
Griya nika samang tumbas pinten?
Ana candhake ...
Tidak ada komentar:
Posting Komentar