Ing Jombang, sawise
ditemokake patirtan Sumberbeji, nembe
iki ditemokake maneh patilasan kuna ing dhukuh Kedhaton, desa Bulureja,
Kecamatan Dhiwek, Kab Jombang. Patilasan mau mapan ana tengah sawah adoh saka
padesan ing sangisore wit abar-abar.
Patilasan mau awujud tembok bata bang , dhuwure kira-kira 170 cm, ambane
56 cm. Kandele tembok kang ngubengi wangunan mau ora padha. Ing sisih kidul
kandele tembok luwih tipis tinimbang sing ana kulon. Gedhene bata ukuran 32 x
20 x 6 cm, ora kacek adoh karo bata kang ditemokake ing Kumitir enggal-enggal
iki. Sawise ditelusuri tembok-tembok mau
wis akeh rusak krana anggone ngedhuk mau nganggo “alat berat”. Bata bang kang
kapendhem mau kira-kira 1- 2 meter saka lumahing lemah kang saiki. Tumpukan
bata mau katone wis akeh kang ora ana ing panggonane kang asli. Mung anehe, ana
tumpukan krikil, kaya-kaya wis atos kempel dadi watu kang kaudheg nganggo
semen.
Barang temon iki narik kawigaten krana ndeleng
toponimi jenenge padhukuhan aran “Kedhaton”, tegese panggonane dhatu utawa
ratu. Banjur tuwuh pitakonan, saupama temen panggonane ratu, ratu sapa kang
mapan ing kono ?
Yen kita tlisik sejarah
kang kawuri, nalika Mpu Sindok ngelih kraton Medang i Bhumi Mataram pindhah
menyang Jawa Wetan mapan ing Tembelang (Medang i Tamwlang). Saka kono banjur
ngalih menyang Medhang i Watugaluh. Salah sijine tafsir ahli sejarah Watugaluh iku
ana ing Megaluh, kecamatan Megaluh kang saiki.
Nanging perlu dikawuningani ing
kecamatan Dhiwek, kab Jombang, ing sakulone makame Gus Dur ana uga karan desa
Watugaluh. Desa Watugaluh diperang dadi patang pedhukuhan yaiku Galuhan
(Watugaluh Krajan), Nanggalan, Gendhong lan Jasem. Antarane dhukuh Kedhaton
karo desa Watugaluh dohe kira-kira 6 (nem) kilometer. Apa iki kedhatone Mpu
Sindok ing Watugaluh ? Perlu ditliti kanthi premati.
