GuwaSigala-gala ora ana sesambungane karo Bale Sigala-gala,
lakon wayang nalikane nyedhaki perang Bharatayuddha. Guwa Sigala-gala mapan ana
ing jurang jero Panglungan, Wonosalam, Jombang.
Satemene guwane ora pati gedhe kathik dalane rumpil tur
pinggir jurang cerung pisan. Yen kepingin mrono takaturi kudu ngajak pemandhu
guwa sing sumadhiya ig kono. Saka parkiran kang ana ing pinggir dalan gedhe,
mlaku nganti tumeka pos karcisan. Dalane awujud lemah kang sisih kiwa jurang
mbambing. Dalane isih rada rata nganti teka papan karcisan. Ambane ora ana
sameter. Sawise tuku karcis mlaku mudhun, ngudhuni tlundhakan. Dalane banjur
njojlog awujud undhak-undhakan utawa trap-trapan. Sinambi mlaku alon-alon lan
ndeleng kahanan kiwa tengen, aku mbatin, aku saiki bisa mudhun nganti tekan
ngisor, nanging mengko apa bisa munggah, kedayan saka kahan raga tuwa lan umur sing wis
ngentekake tanggalan cacah meh pitungpuluh.
Slamet, teka dalan pratelon, dalane ngepang. Siji tumuju
menyang kali Bara (Boro) sing papane isih ana ngisuuor banget, dene simpangane
tumuju menyang guwa. Dalan takliwati alon-alon kanthi tansah memuji slamet,
slamet,slamet. Yen nganti kepleset, sida jabarji. Aku mung ndeleng tilase tapak
sikil sing nglimit nate diliwati wong. Temenan, meh teka pungkasan dalane dadi
wolungpuluh grad (derajat). Karo gomdhelan oyod, ngrekel munggah. Slamet teka
ngerepe guwa. Nanging ora bisa mlebu jalaran wis ora ana dalan maneh. Mandheg.
Kocapa ana guwa maneh sing ana sisihe guwa mau. Bali mudhun
sethithik kanthi laku ngesot, karo gondhelan wit-witan cilik, pokoke kena
kanggo gondhelan. Arep ngadeg ora wani, jalaran wedi yen njugkel menyang
jurang. Prenahe guwa mau ngalor sethithik kira-kira sepuluh meter. Ana oyod-oyodan saka wit gedhe (mbuh wit apa).
Menek liwat oyod, dadi ora menek wit, nanging menek oyod. Pungkasane oyod mau
tumeka lawange guwa.
Kahanane guwa ora pati gedhe, ana blabag kang kena kanggo
lungguhan. Kena dipesthekake yen papan kono asring disaba wong. Manut
katrangane sing jaga, ing papan kono lumrah kanggo nepi wong-wong kang kepingin
ngeningake lan ngenengake pikir. Ing malem-malem tinamtu ana wong (ora akeh)
apa maneh wulan Sura ngene iki sing sok nepi ana guwa kono.
Tan kocapa, bareng baline, sawise ngrengkel mudhun liwat
oyod-oyodan mau, ndeleng munggah papan karcisan, katon dhuwur banget. Arep
nglakoni awang-awangen, ing batin tansah ndedonga muga-muga bisa slamet teka
dhuwur. Sinambi ngetung tlundhakan, lakon tetep kudu dilakoni. Saben sepuluh
tlundakan leren, saben sepuluh tlundhakan leren, jalaran ambegan rasane kaya
arep ucul-ucula. Cacahe tlundhakan kira-kira rongatus . Anggonku leren ganep ping
rongpuluh. Alhamdulillah, bisa munggah kanthi slamet sanandyanta kanthi
menggeh- menggeh, kringet gobyos nelesi klambi. Atiku seneng, senadyan raga wis
tuwa, isih bisa krekelan meneki guwa.
