Candhi iki ana ing kabupaten Malang.
Sarana kanggo anjangsana ing antarane para pangudi basa, para guru, lan para siswa
Selasa, 20 Desember 2016
Sabtu, 03 Desember 2016
Rabu, 09 November 2016
PESISIR KLAYAR
Pesisir
Klayar mapan ana ing pinggiring samodra kidul kalebu wewengkon desa Kalak,
kecamatan Donorojo, kabupaten Pacitan. Papan wisata iki kalebu misuwur kanggone
wong-wong tanah Jawa, utamane kutha Pacitan.
Kahanane saiki sangsaya tambah rame. Dalane uga nglenyer, aspalan alus,
ora adoh saka guwa Gong. Saka guwa Gong kira-kira mung watara 10 km. Ing desa Kalak
kono uga ana guwa Kalak kang misuwur kanggo nepi utawa tapa.
Kaelokane
papan wisata pesisir Klayar iki yaiku anane banyu kang nyembur saka
sela-selaning watu karang nalika ana ombak gedhe. Semburan iki dijenengi
Seruling Samudera. Ana uga wujude watu karang kang saemper karo wujude Spinx
ing Negara Mesir.
Rehdene
ombake segara kalebu gedhe, mula para wisatawan ora dililani adus ing segara.
Bab iku pancen mbebayani banget. Papan wisata ing kutha Pacitan kalebu akeh,
kayata Guwa Gong, Guwa Tabuhan kang watune bisa dianggo gendhingan. Yen
panjenengan kepingin selancar utawa surfer bisa tindak menyang pesisir Teleng Ria
utawa pesisir Srau. Yen kepingin lelangen banyu anget ora susah nggodhog,
nyemplung wae ana ing kolah Banyu Anget kang mapan ana ing kecamatan Arjosari.
Yen panjenengan kondur saka Pacitan aja lali mundhut akik kanggo oleh-oleh. Wis ta, pokoke jooozz.
Senin, 12 September 2016
NGELMU ANYAR: METANALISIS (06)
Metanalisis
iku pangrimbaging tembung sing mula sing bukane salah pangrimbag. Lugune proses
morfologis metanalisis iki tinemu ing basa Indonesia. Miturut panemune Prof.
Dr. E. Zaenal Arifin, M. Hum pangrimbaging tembung iki kanggo nerangake
tembung-tembung kayata, pramugari, pramusaji, pramusiwi, pramusyahwat, pramuniaga, pramuwisma, pramubakti,
pramubarang, pramubayi, pramugara, pramujasa, pramukamar, pramupintu,
pramuria, pramutamu, pramuwisata.
Ing basa
Indonesia tembung pramu- kalebu
“bentuk terikat” kang digandhengake karo tembung-tembung kang kasebut ing dhuwur.
Rehdene basa Jawa kaprebawan basa Indonesia lan tembung-tembung mau uga mlebu
ing basa Jawa, mula ora ana alane kita uga nyinau bab iki.
Ing basa
Jawa ana tembung pramugari kang asalae saka basa Kawi kang tegese : uger-uger, bebandhem, gegitik ( CF
Winter, 347), dene ing basa Jawa anyar ateges pengarep, panuntun (WJS Poerwadarminta, 510). Saliyane iku ana
tembung pramuka*), pramudita, pramoda lsp.
Sabanjure tembung pramu- dijupuk
banjur digandhengake karo tembung-tembung ing dhuwur.
Saliyane iku
ana tembung pengembara, babone (kata
dasar) kembara, kamangka ing basa
Jawa tembunge ambara utawa umbara, ing basa Jawa tegese uluk, awang-awang, lelana, nguja (CF
Winter, 49). Pangrimbaging tembung-tembung kang kaya mangkono mau diarani
metanalisis.
Tembung liyane
kang pangrimbage nganggo cara metnalaisis ing antarane tunakarya,
tunasusila, tunanetra, tunawisma, tunadaksa, tunagrahita, lsp.
Katrangan :
*) tembung
pramuka ing kene arupa tembung, dudu akronim saka Praja Muda Karana.
Minggu, 04 September 2016
NGELMU ANYAR: ABREVIASI UTAWA CEKAKAN (05)
Abreviasi
yaiku proses morfologis kang ngowahi leksem utawa gabungan leksem dadi cekakan.
Dadi, nyekak tembung (abreviasi) minangka salah sijine proses ngrimbag tembung,
yaiku nyekak tembung dadi aksara, perangane tembung , utawa gabungan engga
mujudake tembung. Ing basa Jawa ana kawruh kang arupa nyekak tembung arupa:
Tembung Garba (Tembung Sandi)
Ing kawruh
basa Jawa tembung garba ditegesi nggandheng tembung loro dadi siji lan salah
sijine wandane tembung luluh. Bab iki uga kaewokake nyekak tembung.
Werna-wernane :
1.
Tembung
garba warga ha, tuladha
ana + ing > aneng
prapta + ing > prapteng
nata + ing > nateng
kaloka + ing > kalokeng
lebda + ing > lebdeng
jiwa + angga > jiwangga
maha + meru > mahmeru
maha + resi > maharsi
maha + raja > mahraja
nara + pati > narpati
nara + endra > narendra
prawira + utama > prawirotama
sara + utama > sarotama
siti + inggil > sitinggil
sira + iku > sireku
sapa + antuk > sapantuk
2.
Tembung
garba sutrawam, tuladha
tumuju + ing > tumujweng
lumaku + ing > lumakweng
jalu + estri > jalwestri
munggu + ing > munggweng
malebu + ing > malbweng
3. Tembung garba sutraye, tuladha
dupi + arsa > dupyarsa
lagi + antuk > lagyantuk
sugih + arta > sugyarta
budi + arja > budyarja
rare + alit > raryalit
Tembung Plutan utawa Kontraksi
Tembung
plutan yaiku tembung kang dirangkep aksarane dadi sakecap (Poerwadarminta,
499). Gunane kanggo ngepasake guru wilangan ing tembang.
maring > mring
murih > mrih
weruh > wruh
para > pra
perang > prang
salawat > slawat
parandene > prandene
terus > trus
pinurih > pinrih
Tembung Wancahan (tugelan, akronim)
1. Tembung wancahan aluraning
sedulur, panggilan.
pakdhe < bapak gedhe.
budhe < ibu gedhe
paklik < bapak cilik
bulik < ibu cilik.
2. Tembung wancahan kang kalebu
tembung camboran tugel.
thukmis > bathuk klimis
lunglit > balung kulit
dhegus > gedhe bagus
dhekwur > cendhek dhuwur.
bonek > bandha nekad
bangcuk > abang pucuk
dubang > idu abang
3. Tembung wancahan kang kanggo
nyekak papan panggonan.
Joglosemar >
Jogja, Solo, Semarang
Pawonsari > Pacitan,
Wonogiri, Wonosari.
Cekakan (Singkatan)
1.
Cekakan
kang tinemu ing gelar para priyayi luhur
KGPAA = Kanjeng Gusti Pangeran Aria
Adipati.
SISKS = Sampeyan dalen Ingkang Sinuwun
Kanjeng Susuhunan.
KPH = Kanjeng Pangeran Harya
GPH = Gusti Pangeran Harya
BRM = Bendara Raden Mas
GRAy = Gusti Raden Ayu
RA = Raden Ajeng
KRT = Kanjeng Raden Tumenggung
2.
Cekakan
kang tinemu ing buku utawa kamus (bausastra):
ki = karma inggil
kn = karma ngoko
ka = karma andhap
lll.= lan liya-liyane
lsp = lan sapanunggalane.
3.
Ana cekakan
kang tinemu ing cangkriman, kayata:
Pakboletus = tapak kebo lelene satus.
Wiwawite lesbadhonge karwalase = wi dawa wite, tales amba
godhonge, cikar dawa tilase.
Burnaskopen = bubur panas kokopen.
Idhustalen = tai wedhus untalen.
Lang bonang kumtasbir = walulang kebo lanang dikum,
dientas njebibir.
4.
Ana
cekakan kang kalebu lambang, kayata
Rp,
cm,
kg,
m,
CO2,
Sabtu, 03 September 2016
NGELMU ANYAR: ANALOGI UTAWA MIRID (04)
Ana uga
pangrimbaging tembung nganggo cara analogi, yaiku ngrimbag tembung mirid saka
wujuding tembung kang wis ana. Satemene cara analogi iku akeh tinemu ing basa
Indonesia. Nanging ing basa Jawa uga tinemu tetembungan kang kaya mangkono lan
uga nyesep tetembungan kang pangrimbage satemene mung ana ing basa Indonesia.
Tembung
tukang tegese yaiku pakaryan kang diayahi sawijining wong, kayata tukang kayu, tukang batu, tukang jait,
tukang pijet, tukang dhokar, tukang nyamak, tukang deres, tukang listrik,
tukang talang, tukang becak, nanging uga ana tetembungan liyane kang mirid
saka wujud kang wis ana yaiku tukang
main, tukang bal-balan, tukang voli, tukang badminton. Tembung tukang ing
basa Indonesia lumrahe padha karo tembung kang oleh ater-ater pe kayata petinju (orang yang bertinju, orang yang ditinju). Mirid saka
tembung iku banjur ana tembung pegolf, pesenam, peselancar, pejudi (pemain judi),
pesebak bola (pemain sepak bola), pebola volley (pemain bola volley) lsp.
Tembung-tembung iku mau baka sethithik mlebu menyang basa Jawa.
Ana tembung
sesepan saka basa Indonesia, kayata :
petatar = yang
ditatar dene penatar = yang menatar.
pesuruh = yang
disuruh dene penyuruh = yang
menyuruh.
petinju = yang
ditinju dene peninju = yang meninju.
siswa = peserta
didik dene guru = penyerta didik.
mahasiswa = mahapeserta
didik dene mahaguru = mahapenyerta
didik.
Tembung
liyane yaiku:
ahli = ahli gambar, ahli minyak, ahli nujum, ahli perang, ahli tapa,
ahli prihatin, ahli tirakat,
ambeg = ambeg darma, ambeg wani, ambeg welas, ambeg pati, ambeg sura,
ambeg siya.
mantri = mantri jururawat, mantri cacar, mantri guru, mantri suntik, mantri
kesehatan, mantri kewan, mantri pasar,
juru = jurudang,
juru nujum, juru mudhi, juru dhayung, juru marga, juru sungging, juru tedhak, juru
rias, juru tulis, juru parkir, juru jalan,
guru = guru laki, guru bakal, guru dadi, saka guru, guru tari, guru
lagu, guru wilangan, guru gatra, guru sastra, guru swara, guru darwa, guru
sejati,
kuli = kuli batu, kuli panggul, kuli bangunan, kuli montoran, kuli
gudhang, kuli ratan, kuli tinta,
kembang = kembang gula, kembang
gundha, kembang desa, randha kembang, kembang brayan, kembanging bangsa,
kembange wong turu, kekembanganing urip,
tutup = tutup keyong, tutup buku, tutup utang,
bukak = bukak dhasar, bukak terop, bukak warung, bukak toko,bukak utang,
bukak rekening,
utang = utang pati, utang lara, utang wirang, utang budi,
Langganan:
Postingan (Atom)
Pengikut
Pesindhen Manca Negara :
- Chantal Karijosentono : Tresna Kowe
- Winston Echteld : Tresnaku Tresnamu
- Oxford Gamelan Society : Asmaradana
- Karen Elizabeth : Jula-juli Tretek
- Hiromi Kano : Gara-gara 2
- Hiromi Kano : Gara - gara
- Kitsie Emerson
- Hiromi Kano : Sinom Parijatha
- Hiromi Kano : Perkutut Manggung
- Hiromi Kano : Perkutut Manggung
- Hiromi Kano : Bengawan Solo
- Gamelan Switzerland