ASU LAN MACAN TUTUL

  Anuju sawijining dina ana asu kapregok ing macan tutul, kang banget ngelihe, apa dene mungguh sesawangane luwih rosa. Bareng nyedhak kambi gathik untune sarta nggereng, asu banget getere, ananging sareh ing pratingkah, celathune : “ Ki sanak, kula punika kera, menawi sampeyan dhahar mangsa nggawera. Aluwung kula sampeyan tut wingking , kula tedahaken dhedhaharan ingkang lema. Sampeyan badhe kula bekta dhateng kandhang mendanipun bendara, ing ngriku sampeyan badhe manggih dhedhaharan ingkang anddadosaken suka pirenaning galih. “

Macan tutul ditari mangkono iku, banget kadugane. Amarga saking precayane banjur tut buri lakuning asu, ananging kedadeane ora prayoga, awit asu cidra ing janji. Macan tutul ora digawa menyang kandhang wedhus, digawa menyang panggonan pasang kala, banjur kena ing kala, banget andadekake ing kagete. Asu banget bungah, lumayu tutur ing bendarane. Bendarane teka , macan tutul enggal dijiret, digantung ana ing epang.

Eliding dongeng mangkene : samubarang kang katone ora kena dilakoni sarana karosan, kerep bisa rampung dening akal.

Dipethik saka : Layang Sato Kewan, CF Winters.

Tegese tembung :

pratingkah          = solah tingkah, saradan.

kera                       = kuru

lema                      = lemu

suka pirenaning galih = senenging ati

kaduga                                 = 1. katutugan, saguh bisa nandangi (nindakake), kedugi (kr), 2. seneng atine

cidra                      = 1. ora setya, ora nuhoni janji 2. pangapus, krenah, pitenah.

kala                        =  1. jiret, dienggo masangi manuk lsp, di kala = dijiret, dipsangi kala.

                                    2. (kw) : 1. piala, ala   2. buta utawa dhemit.

                                    3. (kn) : arane kewan entup-entupan : kalajengking, kalamenthel

                                    4. (s) : 1. wektu, mangsa   2. dhek (nalika),

kala-kala              = ora ajeg.

kala bendu          = bebendu, wewelak.

kala desa             = (s) mangsa kang prayoga. angala desa = nangguh mangsa kang prayoga.

kala duta              = (s) ngalamat ala.

kalajana               = (s) wong ala.

kalajengking       = arane kewan.

kala luwang, kala pracik = arane kala rerentengan.

kalamangga        = arane kewan, kemangga.

kala mangsa       = kala-kala, ora ajeg.

kalamenje           = arane kewan entup-entupan.

kala menjing      = pungkasane gurung kang njendhol ing gulu.

kalamenta           = arane suket.

kalanjana             = arane suket.