NYEMAK BASA SUROBOYOAN JTV (5)

EJAAN BASA JAWA SUROBOYOAN .
Ejaan basa Jawa Suroboyoan JTV nganggo dhasar ejaan Basa Indonesia, nanging ora mesisan. Kahanan iki nyebabakae guru basa Jawa ing sekolahan-sekolahan lan masyarakat dadi bingung. Apa pancen sengaja digawe bingung? Conto sing dakalami : nalika aku pesen stempel menyang tukang stempel ana tulisan nganggo “aksara Jawa : SUKRO” sing ditulis nganggo taling tarung (o) , kamangka asline tulisan iki benere ora nganggo taling tarung (nglegena, wuda, tanpa sandhangan).Guru basa Jawa ing sekolahanku nulis “Gubernur Sutiyoso” uga nganggo taling tarung , sing sabenere nglegena, tanpa sandangan, wuda. Yen guru wae wis bingung (sing notabene sarjana) apa maneh muride, sangsaya ora karu-karuwan. Kahanan iki disebabake dening kisruhe (rancu) panganggone ejaan basa Jawa lan ejaan basa Indonesia. Contone : ora ana bedane t lan th, d lan dh , e lan é utawa è, sarta ora ana aturan panganggone aksara (huruf) sing bener. Kahanan kaya mangkono iku sing dialami dening editor lan redaktur JTV.


Swara jejeg lan swara miring.
Ing basa Jawa sing diwulangake ing sekolahan Surabaya sing saiki, ana istilah : Swara jejeg lan swara miring.
Swara jejeg yaiku swara sing durung owah saka asal ucapane
Conto : O diwaca O, kaya ing tembung soto, bodho, loro, jodho, toko. I diwaca I , kaya ing tembung siji, mili, pipi, driji. U diwaca U kaya ing tembung : untu, buku, luru, turu. A diwaca A kaya ing tembung : sapa, mata, bata, jaka.
Swara miring yaiku swara sing wis owah saka asal ucapane .
Conto : O diwaca A, kaya ing tembung : kodhok, bosok, popok, tonton. I diwaca E, kaya ing tembung : kain, salin, main, ngalih. U diwaca O, kaya ing tembung : sarung, taun, balung, baut. A diwaca A kaya ing tembung : barang, papan, dalan, jaran.
Tembung lingga (kata dasar) sing nduweni swara miring lumrahe yen ditambahi panambang (akhiran) E bali menyang asale.(I) Conto : sarung (sarong, sarung (BI)) dadi sarunge, balung (balong) dadi balunge, kalung (kalong, kalung(BI)) dadi kalunge, baut (baot, baut (BI)) dadi baute, salin (salen, salin (BI)) dadi saline, kain (kaen, kain (BI)) dadi kaine lsp.
JTV = dengkol (lutut), taon (tahun), ngaleh (pindah), kaen (kain), maen (main), dileh (dilih), ngedokno (ngedukno), nunjok (nunjuk)
Tembung-tembung ing ngisor iki kepriye panulise ?
1. balong (tulang), balong (kubangan air), bolong (berlubang) , moncol (terbit), moncol (menonjol)
2. Pentil sing tegese woh sing isih enom, Pentil sing tegese puting (BI), Pentil sing tegese karet sing kanggo nglebokake hawa ing ban.
3. Batuk (dahi), matuk (cocok), kotak (kotak), otak-atik (direka-reka), otak-otak(nama makanan), tutuk (pukul), bati (untung)
4. wedok (perempuan), wedi (takut), ater-ater (awalan) di , duduk (bukan), dobol (keluar organ dubur), ngedol (menjual), modar (mati), ngedol (menjual)
5. Panambang E : desoe (desanya), aksie (aksinya), unie (bunyinya), mburie (belakangnya), joloe(jalanya), matenie (mematikannya), rencanae (rencananya), dtemoknoe (ditemukannya)

Panambang no = ake.
Sakno = mesakake, dibalekno = dibalekake, nglebokno = nglebokake, nyampekno = nyampekake, ngarepno = ngarepake, dikramatno = dikramatake, nanggungjawabno perbuatane = nanggung jawabake, nibakno = nibakake.
JTV = HP anyar diisino pasir (?) , Perda larangan ngerokok mulai disosialisino (?).

Dudutan (kesimpulan):
Redaktur lan editor JTV anggone milih tembung mung sakepenake dhewe, mbokmenawa alesane wong Surabaya iku egaliter, terus terang, tanpa basa basi, apa anane.Bab iku ora salah bener nanging apa wong Surabaya ora nduweni sopan santun sing diwujudake ing tataran basa. Basa Medura wae ana tataran basa, yaiku basa alus lan basa kasar , mosok wong Surabaya ora duwe.
Saran :
1. Tulung JTV njupuk tenaga editor saka jebolan Universitas Surabaya jurusan basa Jawa, sing manggone ing kutha Surabaya. Dak kira jebolan mau cukup mumpuni ing babagan Paramasastra.
2. Yen pancen kepingin nggawe aturan tata bahasa baru kanggo basa Suroboyoan , kudu adoh mikire lan kudu konsisten. Perkara “perkecualian”, sabisa-bisa dikurangi.
Sing repot, yen ana wong gendheng ngomong sakarepe dhewe pas kebeneran ana redaktur utawa editor JTV liwat krungu tembung mau, banjur tembung mau ditayangake ing JTV . Lha yen ngene iki sing gendheng wonge sing ditiru apa sing niru ? Piye ca komentar sampeyan ?
Tamat.