Warga desa Jajar Kecamatan Gandusari Kabupaten Trenggalek nduweni adat tiban. Upacara iki minangka sarana nenuwun marang Gusti Allah supaya diparingi enggal udan. Upacara iki ana wiwit jamane mbah-mbah biyen turun – temurun nganti saiki.Upacara iki dianakakake nalika mangsane ketiga dawa. Desa Jajar mapan ing pegunungan. Sajroning mangsa ketiga warga ing desa Jajar kangelan golek banyu. Sumber-sumber utawa tuk-tuk padha asat, suket padha garing , kayon padha rontok.
Para among tani ora bisa nenandur, kamangka panguripane warga desa kono sing paling akeh padha tetanen. Sawah –sawah ora ana oncoran utawa ilen-ilen saka kali, dadi mung tadhah udan. Apa maneh ketiga ngerak , utawa ketiga dawa, sangsaya sangsara panguripan ing desa mau. Kahanan kaya mangkono iku diarani mangsa paceklik. Mula warga desa padha nenuwun marang Kang Maha Kuwasa supaya diparingi udan kanthi upacara tiban
Sadurunge upacara tiban dianakake rembug warga, andum gawe, sapa-sapa sing kapatah nggolek ubarampene upacara. Kayata golek sada aren (sing arane kadi ), ubarampe paling pokok ing upacara tiban. Sada aren mau dienam , digawe pecut sing diarani ujung. Para warga padha sayuk rukun gotong royong nyambut gawe, ora ana sing sulaya. Kabeh padha tumandang . Pancen rasa manunggal lan rasa gotong royonge warga isih diuri-uri lan dilestarekake nganti saiki.
Yen ana warga sing mbutuhake pitulungan , ora kabotan warga liya padha urun pitulungan.
Ing dina sing wis ditemtokake para warga padha menyang lapangan (ara-ara). Kajaba sing dadi paraga tiban, utawa jago sing bakal tarung, akeh wong-wong sing padha nonton. Sabanjure panitia utawa plandhang (uga sebutan kanggo paraga sing ngatur ing pagelaran tayub) wiwit mbukak acara.
Diwiwiti ana pawongan loro utawa jago maju ing tengahing kalangan. Jago mau dijupukake saka papan kosok balen, upamane jago saka desa sisih lor dimungsuhake jago saka desa sisih kidul. Sisih wetan dimungsuhake sisih kulon. Nanging para warga sing nonton uga diolehake tarung ing antarane sing padha nonton.
Sadurunge tarung diwiwiti, plandhang menehi katrangan tata carane tarung. Perangan-perangan awak sing kena dipecut lan ora . Para jago kudu bisa mecut bageyan dhadha. Para jago mau mung oleh mecut kaping telu. Jago-jago mau banjur diwenehi pecut. Tarunge mung ligan bae, ora nganggo klambi kanthi diiringi gamelan sing prasaja bae kedadean saka kendhang, saron lan kanggp gonge (kenthongan) sing digawe saka pring.
Tarunge diwiwiti kanthi salaman dhisik, mengkono uga sabubare tarung uga dipungkasi salaman., supaya aja nganti ana sing lara ati ing sanjabane kalangan. Yen ana jago sing kena pecut, sing padha nonton banjur surak rame.
Kanggone warga desa upacara tiban sejene kanggo sarana nenuwun uga kanggo ngramekake kahanan padesan sing saben dinane tansah sepi.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar