Ing pasrawungan ana sawetara
unen-unen utawa ukara –ukara kang kerep keprungu, kang surasane kosok balen.
Katone ngunggul-unggulake, ngalem, memuji marang wong sing diajak rembugan, nanging
sejatine ing sajroning ati ora kaya sing dilairake. Tetembungan kaya mangkono
iku diarani njunjung ngentebake, katone
njunjung nanging sejatine ngentebake, tuladhane
:
1. Ana
pawongan loro wis suwe anggone kekancan, saben dinane wong padha tepung raket, dadi
wis ora nganggo kurmat kinurmatan kaya
salumrahe wong sing durung tepung. Ing sawijining dina wong mau dadakan anggone
sapa aruh nganggo basa karma mlipis. “Kok
kadingaren mas, mase sampun dangu boten tindak mriki, wonten kersa menapa?”.
Mesthi wae sing disapa dadi glagepan, kisinan, tingkahe thingak-thinguk kaya kethek
ditulup. Anggone sapa aruh ora kaya
padatan . Swasana kaya mangkono iku ngemu surasa yen anggone sapa aruh iku adoh
saka ngurmati tamu kaya padatan, kaya wong lumrahe kekancan.
2. Ana
uga tetembungan ing imbal wacana (pidhato) sing kaya mangkene : Kula sowan ing
ngriki, tebih saking negari, tebih saking tata trapsila sarta udanagara paribasan
adoh ratu cedhak watu, bokbilih anggen kula matur wonten ing ngarsa panjenengan
sami kirang trawaca, lan wonten tindak-tanduk
kula ingkang kirang tata trapsila, kula nyuwun gunging sih samodra pangaksama”.
Tetembungan “adoh ratu cedhak watu” ngemu surasa ngasorake awake dhewe, lan
ngunggulake wong kang diajak guneman. Sanajan tetembungan mau kepenak
dirungokake , nanging nduweni surasa kosok balen. Anggone ngrakit ukara kang
runtut, trep undha-usuking basa, mesthi dudu wong sing lumrah, mesthi nduweni
kaluwihan, apa maneh omahe gedhong magrong-magrong sungsun pitu. Pancen perlu
ngasorake awake dhewe nanging aja nganti keladuk. Aja nganti dikira kepingin
mamerake kapinterane anggone ngrakit basa.
3. Asring
uga keprungu tetembungan : Kula menika tiyang bodho, cubluk sawernining
kagunan. Bokbilih panjenengan kersa maringi pepajar, kersaa paring dhawuh dhumateng kula. Kamangka wong iku
mau sawijining ahli basa. Apa kang dilairake cengkah karo batine.
Isih akeh maneh tetembungan kang
kaya mangkono iku ing bebrayan Jawa, sing katone ngunggulake marang wong sing
dijak guneman nanging sejatine ing
batine rumangsa luwih pinter katimbang wong diajak ngomong mau. Ora ana rasa
tulus ing sajroning ati. Kahanan kaya mangkono bisa ndadekake pasrawungan dadi
ora kepenak.
Ana salah sijine cirine wong Jawa yen wong mau
seneng marang wong sing diajak guneman, anggone mangsuli diklerak-klerokake,
ora tulus tumus nganti sajroning ati. Mula jejere wong urip ing alam donya iku luwih becik sing
prasaja. Aja drengki aja srei wong urip bareng sabumi.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar