Ing wekdal punika nembe rame-ramenipun para priyantun sami nyalonaken dados anggota DPR lan sakedhap malih pilihan presiden. Para sesepuh Jawi anggadhahi betuah (petuah, Ind) unen-unen sarta ular-ular kangge sanguning para pangarsaning negari. Ular-ular punika awujud wangsalan lan sinawung ing sekar Dhandhanggendhis (Dhandhanggula). Kados makaten sekaripun :
Carang wreksa ingkang jamang tambir,
nora gampang wong mengku nagara,
baligo amba godhonge,
kudu santoseng kalbu,
tengareng prang andheging riris,
den teteg tranging cipta,
sendhang nir ing ranu,
sasat ana ing palagan,
kasang toya menyan seta munggwing ardi,
yen apes kawirangan.
Menggah isinipun sekar punika makaten : ora gampang wong mengku nagara, boten gampil dados pemimpin, utawi dados pangarsaning nagari. Sepisan, kedah santosa manahipun, boten kenging miyar-miyur, sanajanta dipun saruwe (kritik) saking ngrika-ngriki, kedah tetep teguh. Boten ateges boten purun mirengaken panyaruwe. Kedah mawi paugeran bilih tiyang nyaruwe (mengkritik) dereng mesthi yen leres. Ingkang sae dipun angge ingkang boten sae inggih kedah dipun bucal. Ingkang angka kalih : Pikiran kedah jejeg sarta ingkang terang (jernih), nindakaken paugeran (undang-undang) boten kenging emban cindhe emban siladan (pilih kasih). Sinten kemawon ingkang nindakaken piawon kedah dipun pidana, sanajanta dhumateng sedherekipun utawi kadangipun piyambak. Lan sinten ingkang nindakaken kasaenan dipun paringi ganjaran.
Ingkang angka tiga : Pangarsaning nagari (pemimpin) ibaratipun prajurit ingkang wonten tengah-tengahing paprangan (palagan) , kedah sanget pangatos-atosipun. Pemimpin kedah tansah migatosaken kawontenan para kawula alit. Kados dene cariyosipun dalang: paring teken dhateng ingkang kalunyon, paring boga dhumateng ingkang kaliren, paring sandhang dhateng ingkang kawudan, upami ngantos apes badhe nandhang wirang.
Sampun kathah para pemimpin ingkang ing akhiripun nandhang wirang jalaran apes. Apes jalaran tindakipun piyambak, apes karana boten saged matrapaken panguwaosipun, apes karana boten saged matrapaken paugeran lan apes karana saking bab-bab sanesipun. Pramila para pemimpin kedah ngatos-atos sanget anggenipun ngasta pusaraning praja.
Wonten malih para pemimpin ingkang ibaratipun :Gajah ngidak rapah, nerak angger-angger ingkang dipun damel piyambak. Contonipun negari ngedalaken Undang-undang Anti Korupsi, nanging taksih kathah para pemimpin ingkang taksih nindakaken korupsi. Bab-bab ngaten punika anjalari apesing para pemimpin.
Wonten conto ingkang sae, lan mugi-mugi kemawon ngantos salajengipun: SBY kaliyan JK mboten kersa ngasta mobil negari nalika ngawontenaken pepanggihan ngengingi bab sesambunganipun partai ingkang dipun pandhegani kekalihipun.
Tegese tembung :
carang wreksa = pang. wreksa = kayu.
jamang tambir = wengku. tambir = pinggir.
baligo amba godhonge = woh labu.
santoseng = santosa + ing.
tengareng prang = tengara perang, aba-aba perang = keteg.
riris = udan, jawah, jawuh, warsa. Warsa ugi ateges taun.
kasang toya = wadhah toya punika namanipun impes.
menyan seta munggwing ardi = menyan putih sing ana ing gunung = welirang.
ardi = parwata, giri, gunung, acala, wukir, redi, meru, prabata, aldaka.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar