Selasa, 16 Agustus 2016

TEGESE TEMBUNG





Bantala            = siti.
Bumi               = siti
Kisma              = siti
Lemah             = siti, sungkan, lumuh.
Siti =               siti
Tanah              = siti  (CF Winter)

Bantala (kw)   = lemah, buntala, butala.
Butala (S) (kw)           = lemah, bumi.
Buntala (kw)   = lemah, bumi.
Siti                   = lemah, bumi, 2. Sesebutane bocah wadon (Arab)
Bumi (S)          = 1 jagat (kb langit) 2 lemah, palemahan 3 bageane pegawean. Wong bumi, tiyang siti = wong asal  (dedunung) ing sawijining panggonan. Bedhah bumi = dhuwit opahane gawe kluwat. Bumi pinendhem (pr) = andhap asor banget. Malik bumi (pr) = mbalik ngiloni mungsuh. Bumen = sawah darbeke wong akeh.
Buminata, bumipala, bumi pati (kw) = ratu.
Bumitala (S)(kw) = dhasaring bumi.
Kisma (S)(kw)             = lemah.
Lemah             = siti (k), bumi, tanah. Lelemahen = wis krasan banget amarga wis suwe anggone dedunung. Palemahan = pasiten= 1 lemah kang ditanduri; 2 pekarangan; 3 kaananing lemah. Lemah teles = warna abang semu kuning.
Tanah              = 1 palemahan, tlatah, laladan; 2 (engg) lemah (lempung lsp) 3 asal, asli, jinise, gawean ing. 2 becik gaweane (jinise). Wis genah wis tanah (pr) = wis terang yen wong becik sarta asli. Tanahe, tanahane = 1 dhasare, wis dhasar wewatakane; 2 pancen mula; tanahan = miturut tanahe (asale, jinise) ; Saka ing tanah tanah = saka ing negara manca.
Tanah manca   = manca negara ( sajabaning tanah kejawan).
Tanah sabrang             = sajabaning tanah Jawa.
Tanah wutah rah = tanah kelairan.  (WJS Poerwadarminta).

Bhulokapala  (S) = pelindung bumi.
Bhumipalaka (S) = pelindung bumi.
Bhumandala (S) = sekeliling bumi.
Bhumi (S)        = bumi
Sabhumi (S)    = seluruh negeri (tanah, benua, daratan)
Bhumicara (S)             = berjalan di darat; abhumicara (S) = berjalan kaki.
Bhumija (S)     = putera bumi  > Sang Bhoma.
Bhumimandala (S) = sekeliling bumi.
Bhumiputra (S)           = bhumija (S) = sang Bhoma.
Bhumitala (S) = dasar bumi / permukaan bumi.
Bhumyagra (S)            = rumah dan halaman.
Bhupalaka (S)             = bhumipalaka (S) = pelindung bumi.
Bhupati (S)      = (maha) raja, tuan tanah.
Bhumtala (S)   = (dasar) bumi, tanah.
Bhuwana (S)   = dunia, bumi; sabhumi (S) = seluruh benua (bumi, dunia).
Bhuwanadwaya (S) = dua dunia (angkasa dan bumi).
Bhuwanantarala (S) = bumi dan antariksa.
Bhuwananda (S) = bulatan / seluruh bumi, telur jagad
Bhuwantraya (S) = tiga dunia (sorga, angkasa, bumi).
Ksiti (S) = tanah, bumi.
Ksitigamya      = berjalan di atas tanah.
Ksitija (S)        = anak tanah / bumi > sang Boma.
Ksitipati (S)     = yang memerintah dunia , raja
Ksitisuta (S)    = anak tanah / bumi > sang Boma.
Ksititala (S)     = dasar/ permukaan bumi.
Lemah (kw)     = bumi, tanah; makalemah = sebagai tanahnya; kalemahan = menjadi tanah; palemahan = bidang / daerah tanah, wilayah.
Tanah (kw)      = 1 tanah.
Tanah (kw)      = 2 anak batu tulis, pensil sabak (dibuat dari sejenis tanah atau batu yang empuk).

Tidak ada komentar:

Pengikut

Matur Nuwun ...