BAKUL CANDU

Serat Jayengbaya
Anggitan : R. Ng. Ronggawarsita
Asmaradana

38.
Wis nora sida preduli,
dadi botoh yen kaetang,
sayekti akeh alane,
saking tan kena ingaran,
wong golek sandhang pangan,
baya enak adol apyun,
tembunge yen sekolehan.

39.
Sing wis-uwis gelis sugih,
sengga balorong balaka,
tan susah mring gunung Creme,
janji lumrah marang tangga,
ngagungaken welasan,
kaya nora kongsi ingsun,
kaonangan mata pita.

40.
Melangku yen ora waris,
wurukan sabeng kunjara,
saengga giliran giliran bae,
wayuh omah aranira,
sesasi aneng wisma,
rong sasi mekuwon trungku,
kok sungkan lamun mengkana.

41.
Kenaa nas nas lan tinampik,
aran wong anambut karya,
yen tembung nora sekoleh,
tan trima tuna kewala,
tombok wirang sangsara,
ben-aben tambah mring laut,
kadohen kadang kadean.

Katrangan Tembung :

kaetang = kaetung, dietung, diwilang.
sayekti = temen
apyun = candu kang durung dimangsak.
baya = I (kn) arane kewan rumangkang bangsane mimir (mimir = bangsane baya cilik). Ketiban tai baya = kena ing pandakwa. Kinepung wakul binaya mangap (basa rinengga) = dikepung mungsuh. II. Baya (kn) = 1. Apa iya ...., ayake ....., upamane : baya wis karsaning Pangeran = ayake wis karsaning Pangeran. 2. apa, sapa, ngendi baya = lah gek apa, sapa, ngendi. Baya kepriye = lah gek kepriye. III. Baya (krama wenang) = wedi, mutawatiri. Bebaya (kn) = pakewuh, kacilakan. Sabaya pati (basa rinengga) = rukun nganti tekan ing mati pisan. Kebaya-baya (basa rinengga)= tansah nadhang cilaka. IV. Baya (kw) = janji (ubaya).
sekolehan = untung, mujur.
sengga = saengga, kaya
balorong = 1. Lorek ireng putih 2. Nyai Blorong (dongeng) = makhluk gaib sing bisa ndadekake sugih.
balaka = blaka (kn), 1. waleh, kandha ing sabenere; 2. wantah, ora nganggo apa-apa.
kongsi = 1. nganti; 2. pakumpulan dagang lumrahe bangsa Cina
mata pita = pulisi sandi, intelijen.
melang = sumelang, kuwatir.
waris (warisan) = yen nindakake pegaweyan lsp. tansah sempulur lan slamet. Ndugal kewarisan = senadyan nindakake sing ora becik, ewadene tansah kebeneran.
waris (Arab) = 1. wong sing wenang nampani tinggalane wong sing ajal ; 2. anak sing wenang nggenteni pangkate bapakne.
warisan = barang-barang tinggalane wong ajal.
wuruk (kn) = 1. tukang nglakokake kreta utawa grobag;
wuruk (kw) = 1. kreta ; 2. pedhet.
wuruk (kn) = piwulang, pitutur
wurukan = 1. wulangan; 2. tledhek blajaran.
wuruk sudi gawe (kn) = gawe geger.
sabeng = saba + ing.
wayuh (kn) = duwe bojo (entar : guru, pegaweyan) luwih saka siji.
mekuwon = manggon ing; masanggrah.
trungku = kunjara
nas = 1. ora sida laku; 2. wis dianggep kalah (marga nrajang wewatoning dolanan lsp).
nas (kn) = tetembungan ing kitab.
ben-aben = 1. saben; 2. kerep.
kadang kadean = sanak sedulur.
wirang = isin.