GUWA GONG LAN GUWA TABUHAN

Pacitan, satunggaling kabupaten ingkang prenahipun wonten pojok kidul kilen propinsi Jawi Wetan, wewatesan kaliyan propinsi Jawi Tengah. Ing sisih kidul wewatesan kaliyan seganten kidul inggih punika Samodra Hindia. Ugi papan miyosipun presiden RI ingkang kaping nenem inggih punika Susilo Bambang Yudoyono.

Tanahipun arupi pareden, mawi punthuk alit-alit. Pareden ing Pacitan kalebet pareden Sewu ingkang nggalur wiwit Kabupaten Gunung Kidul ingkang kalebet negari Ngayojakarta Hadiningrat, kabupaten Wonogiri, Pacitan, Trenggalek, Tulungagung ngantos sapengetan.
Pareden Sewu punika dados tukipun Bengawan Sala . Bengawan lajeng mili mangaler, mlebet kitha Sala, mangetan dhateng kabupaten Ngawi, Bojanegara, Lamongan, Gresik, lajeng anjog ing seganten Jawi. Pareden punika awujud pereden gamping utawi redi kapur. Miturut geologi dipun wastani “karst”.
Kala rumiyin ing Wonogiri, Pacitan kathah tiyang-tiyang ingkang sami mbesem sela gamping. Rehdene sapunika sampun awis-awis tiyang ngangge kapur, mila jobongan utawi tobong gamping punika baka sekedhik sami kendel anggenipun mbesem jalaran boten pajeng.
Miturut sejarah geologi utawi sejarah ngelmu bumi, pinten-pinten yuta taun kapengker pareden kapur dumados saking kewan-kewan karang ingkang dados sela (coral) ing salebetipun seganten. Rehdene wonten ebahing kerak bumi utawi lempeng bumi, sela karang punika kangkat manginggil dados dharatan. Sela ingkang kedadosan saking kewan karang kalawau kathah rong utawi bolonganipun. Upami wonten jawah, toya lajeng rumesep ing salebeting bumi. Jalaran kathah gonggangipun mila ilining rembesan kalawau nglumpuk dados lepen-lepen ing salebetipun bumi.


Pacitan punika duk kina-kinanipun sampun dipun panggeni tiyang, ingkang manggen ing ngriku tiyang kalang (bangsa nomaden). Tiyang kina ingkang manggen ing Pacitan dipun namakaken Homo Soloensis utawi manungsa Solo. Tetiyang kalawau manggen ing salebeting guwa-guwa lan song. Song punika lugunipun omahing macan. Bedanipun antawisipun guwa lan song punika, menawi guwa punika ageng rongipun lan lebet, dene song naming alit bolonganipun lan boten lebet. Kathah guwa ing tlatah Pacitan, kadosta : Guwa Tabuhan, Guwa Gong, Guwa Kalak, Guwa Putri, Guwa Samapura (Tulakan). Contonipun song upaminipun : Song Gupuh, Song Terus lan kathah song-song ingkang boten dipun namani. Sanesipun punika wonten ingkang kawastanan “luweng”. Luweng punika kados sumur nanging lebet sanget. Lare-lare angen ing ngriku kangge njajagi lebetipun luweng , mawi mbalang sela , lajeng ungelipun sela natap gampengipun luweng kepireng swanten klonthang, klonthang , klonthang, ngantos dangu. Upami swanten punika sampun boten kapireng ateges sela balangan kalawau sampun dumugi dhasaring luweng. Luweng-luweng kala wau dados lepen ing salebeting bumi. Panjangipun ngantos wonten ingkang 15 km, anjog ing seganten kidul. Luweng ingkang kondhang inggih punika luweng “Jaran” ing kecamatan Pringkuku. Luweng punika boten kangge papan palancongan amargi rumpil lan sanget mbebayani. Namung ahli gegologi kemawon ingkang wani mlebet ngawontenaken panaliten. Saking kathahipun guwa, song , lan luweng mila Pacitan kondhang karan “Kabupaten Seribu Goa”.


Guwa Tabuhan.


Salah satunggaling guwa ingkang misuwur dados jujuganipun para pelancong inggih punika guwa Tabuhan. Guwa tabuhan mapan ing dhusun Kendhal , kecamatan Donorojo. Clangapipun guwa punika wiyar, lajeng sangsaya mlebet sangsaya ciyut. Elokipun, guwa Tabuhan punika stalagtitipun (akar batu, sela-sela ingkang gumantung) saged dipun tabuhi kados nabuh gamelan Jawi lan mahyakaken wirama gamelan. Inggih saged dipun tembangi (sekar) menapa. Miturut dongengipun tiyang ing ngriku, ingkang dereng kantenan leresipun, guwa Tabuhan punika nate dipun angge mertapa Senapati Ngalaga Pangeran Dipanagara inggih punika panjenenganipun Ali Basah Senthot Prawiradirja.
Ing lebeting guwa Tabuhan sampun dipun pasangi lampu-lampu listrik. Dados para pelancong boten perlu mbekta obor kados jaman rumiyin. Namung inggih kedah ngatos-atos, sampun bathuk kabentus ing langiting guwa.
Guwa Tabuhan kalebet situs purbakala. Wonten ing ngriku wonten pepenget bilih guwa Tabuhan dipun jagi lan dipun awasi dening Dinas Purbakala. Boten tebih ngriku inggih wonten situs purbakala sanesipun inggih menika ingkang dipun namakaken Song Terus. Wonten Song Terus boten dipun keparengaken mlebet ing song.

Guwa Gong.


Guwa Gong punika kalebet ing dhusun Bama, kecamatan Punung. Tebihipun saking guwa Tabuhan watawis 5 km. Guwa Gong ingkang kangge papan jujuganipun para wisatawan kalebet enggal inggih punika kinten-kinten taun 1999. Leresipun guwa punika rumiyinipun dipun panggihaken dening swargi mbah Nayasemita kaliyan mbah Jayareja nalika taun 1924 lan dipun bikak dening pak Wakino sakancanipun tiyang wolu nalika taun 1995. Salajengipun dipun bangun dening pamarentah daerah. Papan ing ngriku dipun sukani papan kangge parkir mobil, montor lan pit montor. Margi dhateng dhusun Bama dipun wiyaraken lan dipun aspal. Bis-bis ageng saged dumugi ing sangajengipun guwa.

Kaendahaning guwa Gong beda kaliyan guwa Tabuhan. Menawi guwa Tabuhan saged dipun tabuhi, guwa Gong boten saged. Namung wiyaring guwa langkung ageng, lajeng mlebet nganjog watawis 250 meter. Ing bageyan ing ngandhap wonten sumber utawi lepenipun. Sela stalagtit endah sanget, wonten ingkang kados geber wiron. Sela-sela stalagmit pating penthungul. Ing langitanipun guwa pating grandhul sela kados saka. Ing papan-papan ingkang tinamtu dipun pasangi lampu-lampu abrit, ijem, wungu . Wah endah sanget.


Rikala kula mlebet sepisanan ing taun 1995, taksih mawi lampu Petromaks. Kula kaliyan kanca kula mencolat-mencolot ing sela-sela ingkang pating penthungul. Dhasar selanipun lunyu jalaran tansah kembes ing toya. Lebetipun peteng dhedhet lelimengan. Ngajrih –ajrihi sangget. Menawi boten ngatos-atos saged-saged kacemplung ing luweng.
Ing sapunika kawontenan ingkang kados makaten sampun boten wonten. Sapunika sampun dipun damelaken undhak-undhakan semen.

Ing sakiwa tengenipun dipun sukani pager tosan. Pramila para pelancong boten perlu kuwatos badhe manggih kacilakan wonten ing ngriku. Lan saben wisatawan saged ngajak tetiyang ing ngriku minangka juru nedahaken marginipun. Saged ugi para pelancong nyewa senter utawi sentolop dhateng tetiyang ingkang nyewakaken sentolop.