SESELAN IN.

Trap-trapane seselan IN lumrahe manggon ana antarane swara  mati (konsonan) lan vokal (swara urip) ning wanda kapisan. Nanging ing basa Jawa anyar ana sawenehe tetembungan kang manggone seselan IN mau ana ing purwaning tembung, yaiku ana tembung-tembung kang apurwa vokal. Pangrimbage tembung kang kaya mangkono iku satemene niru pangrimbage tembung ing basa Kawi. Tembung kang kawuwuhan seselan IN lumrahe wis arang-arang kanggo ing basa padinan, kanggone ana ing basa rinengga, basa wayang  ing pedhalangan, utawa ing kasusastran.

Gunane seselan IN yaiku kanggo mangun tembung kriya tanggap, maknane padha karo ater-ater DI. Rimbage diarani RIMBAG TANGGAP NA. Tuladha :

I.                    Seselan IN kang sumambung tembung kang apurwa konsonan.

binalang  < balang + in = dibalang

binangun  < bangun + in = dibangun

dhinupak < dhupak + in = didhupak

dinugang < dugang + in = didugang

ginanjar < ganjar + in = diganjar

ginelung < gelung + in = digelung

jinupuk < jupuk + in = dijupuk

pinitados < pitados + in = dipercaya

rinungu < rungu + in = dirungu

tinampa < tampa + in = ditampa

tinuku < tuku + in = dituku

tinulis < tulis + in = ditulis

winahya < wahya + in = diwedhar

winicara < wicara + in = diomong, dikandhakake

II.                  Seselan IN kang sumambung ing tembung kang apurwa vokal.

Seselan IN kang sumambung ing tembung kang apurwa vokal lumrahe owah dadi ING. Tuladha :

ingadhep < adhep + in = diadhep

ingadu < adu + in = diadu

ingagem < agem + in = diagem

ingaran < aran + in

ingangkah < angkah + in = diangkah

ingapit < apit + in = diapit

ingarah-arah < arah –arah + in = diarah-arah

ingasta  < asta + in = diasta

ingidak < idak + in = diidak

ingirid < irid + in = diirid

ingiring < iring + in = diiring

III.                Konfik seselan IN lan panambang AN

Tembung-tembung kang kawuwuhan seselan IN banjur kawuwuhan panambang AN (konfik IN – AN) tegese padha karo tembung kang kawuwuhan ater-ater DI lan kawuwuhan I (konfik DI –I). Rimbage diarani RIMBAG TANGGAP I KRIYA. Tuladha :

ginrayangan < grayang + in + an = digrayangi

ingalangan < alang + in + an = dialangi

inganggonan < anggon + in + an = dianggoni

ingideran < ider + in + an = diideri

lineksanan < leksana + in + an = dileksanani

rinemenan < remen + in + an = diremeni, disenengi

rinenan < rena + in + an = direnani , disenengi

sinembadan < sembada + in + an = disembadani

tinampanan < tampa + in + an = ditampani

tinulisan < tulis + in + an = ditulisi

tinutuhan < tutuh + in + an = ditutuhi

IV.                Konfik seselan IN lan panambang AKE (AKEN).

Tembung kang nganggo konfik IN + AKE (AKEN) arang banget kanggo ing basa padinan. Sanajana ing buku-buku sastra uga arang tinemu. Rimbage diarani RIMBAG TANGGAP KE KRIYA. Tuladha :

kinanthilaken < kanthil + in + aken = dikanthilaken

rinaketake < raket + in + ake = diraketake

winulangken < wulang + in + aken (ken) = diwulangake